Esnaf Sadullah Çoban: “Ülkenin Gittiği Düzen İyi Değil”

Sadullah Çoban, “Aksaray’da bir esnafım. Erkek spor giyim üzerine bir dükkânımız var, erkek giyim ile uğraşıyoruz, yani gençlere hitap ediyoruz. 1 buçuk yıldır bu işi yapıyorum, çalışıyoruz işte, elimizden geldiği kadar gençlere hizmet vermeye çalışıyoruz” şeklinde konuştu.

“Geçen Yıl Aldığımız Pantolonları Şu An 3 Katına Alıyoruz”

Konuşmasına devam eden Sadullah Çoban “İlk başladığımla durum şu an çok farklı, geçen yıl aldığımız pantolonları örnek veriyorum bu yıl 3 katına alıyoruz bu da insanları zorluyor yani biz de 3 katına 3 buçuk katına aldığımız için karımızı ona göre koyuyoruz” dedi.

İnsanların Alım Gücü Çok Düştü

Sadullah Çoban “İnsanların alım gücü şu anda çok düştü, bizim eskiye göre karımız çok düştü. Aldığımıza göre satamıyoruz. İnsanlara çok pahalı geliyor. Mesela geçen yıl kendi eşim, dostum, arkadaşım geliyordu dört, beş tane pantolon alıyordu, değişe değişe kullanmak için” diyerek “Şu anda geliyor vatandaş, bir taneyi zor alıyor ya da alamıyor. Hatta bayrama az kaldı. Adam geliyor bir pantolon bir tişört alabilirse alıyor. İşlerin düzeni çok kötü. İş hiç yok. Bayramda olur mu diye umut ediyoruz. Bizim Aksaray gurbetçisi çok olan bir il ama henüz gurbetçilerden de gelen yok. Umudumuz bayramdan sonra gurbetçi gelirse gurbetçiden yana. Yerli vatandaşın alım gücü zaten hiç kalmadı bunu herkes biliyor. Alıyoruz diyenler var ama bunlar bence kendini kandırıyorlar. Bu işi yapan biziz geçen yıl 30 liraya tişört satıyordum bu yıl tişört 100 lira, geçen yıl 100 liraya pantolon satıyordum bu yıl pantolon 350 lira daha 400 liraya pantolon var mesela insanların alım gücü bitti diyebiliriz” diye konuştu.

Ülkenin Gittiği Düzen İyi Değil

“Hala ülkemizin durumu, ekonomisi çok güzel diyen insanlar var gözlerini açmalarını istiyorum artık. İyi olan neymiş yani her şey üç dört katı oldu fiyatlar” diyen Sadullah Çoban “En kötü zam gelen iki katı geliyor. Kaliteli ürün satıyoruz elimizden geldiği kadar, ama artık kaliteli ürün de satamayacağız herhalde insanlara.  Çünkü bir tane çorap 20-25 lira pahalı geliyor. Artık kaliteli de satamayacağız böyle giderse insanlar ne yapacak bilmiyorum, zor ama ülkemizin gittiği düzen iyi değil. Durum çok kötü, inşallah Allah sonumuzu hayır etsin. İyiye gider diye temenni ediyoruz. Şu anda cebimize kalma diye bir şey yok, dükkândaki kendi sermayemizi koruyabilirsek çok güzel bir şey. Satıyorsun gidiyorsun sattığın fiyatın 10 lira aşağısına 15 lira aşağısına toptancıdan kendimize alıyoruz zaten arada kalan parada işte giderimize harcanıyor. Dükkânımızdaki ürünleri, kendi sermayemizi koruyabilirsek buna şükrediyoruz. Şu anda çeşidi takip edersen müşteriye iyi bakarsan, müşteriyle ilgin alakan iyi olursa müşterin varsa, o şekilde olur. Öyle değilse esnafın da hali çok kötü, vatandaşın hali de çok kötü, zaten her şey zincirleme ülkemizde” ifadelerini kullandı.

Küçük Esnaf Bitti

“Küçük esnafın durumu dediğim gibi bitti bitecek, sağ olsunlar devlet büyüklerimiz nasıl yapıyorlarsa artık bütün büyük alışveriş merkezlerini destekliyorlar gibi” diyen Sadullah Çoban “Onlar kazanıyor, parayı şu anda her şeyi onlara döndürdüler. Sağ olsunlar, küçük esnafın hali perişan, böyle nereye kadar gideceğini biz de bilmiyoruz. Bu şekilde olursa zor yani bu şekilde 1-1 buçuk sene daha gider, o da iyi dayanırsan öyle. Devlet büyüklerimize sesleniyorum; eğer beni duyabiliyorlarsa bu vatanın içinde bu ülkenin içinde yaşayan sadece yüzde yirmilik kesim değil, yüzde yüzlük bir kesim var.  Yüzde yirmilik zenginlere kazandırmak yerine, en alt tabakayı da biraz daha düşünsünler, küçük esnafı düşünsünler, insanlarımızı  düşünsünler bu ülkede yaşayan yüz milyon nüfus varsa yirmi milyon kişi yaşamıyor, yüz milyon kişinin hepsi yaşıyor, yüzde yirmilik en zengin kısmı daha da zengin etmeye çalışıp alt tabakayı bitirmesinler, ezmesinler bunu istiyoruz” şeklinde konuştu.

Elektrik Zamları Esnafa Klima Kapattırdı

İç çamaşırı satan bir esnaf daha önce ürünlere zam gelmeden önce toptancının kendilerini uyardığını ancak son krizlerden sonra fiyatların aşırı arttığını söyledi.Kriz nedeniyle enerjiye gelen zamların klimayı dahi almalarına engel olduğunu söyleyen esnaf Huri Aydın é müşteri gelince açıp, çıkınca kapatır hale geldik” diye konuştu. Ülke genelinde yaşanan ekonomik krizin kendilerini yoğun bir şekilde etkilediğini söyleyen Huri Aydın (43) “Aksaray’da iç giyim dükkânında kadın işletmeciyim. 2016 yılından itibaren burada esnafım. Şu an işlerimiz çok kötü, kan ağlıyoruz. Çünkü vatandaşta para yok, her şey çok pahalı durmadan ürünlerimize zam geliyor. Gelen zamların önüne kimse geçmiyor, geçemiyor. Daha doğrusu geçilmiyor mu onu da bilmiyoruz. Alım gücü kalmayınca çark dönmüyor ve biz borçlarımızı dahi ödeyemiyoruz, ödeyemeyecek haldeyiz. Gerçekten bütün içtenliğimle söylüyorum ben kendim 2016 yılından itibaren kendi dükkânımı çevirtmiyorum bu haldeyim bu bir gerçek. Diğer zamanlarda pandemiydi, ondan önce 15 Temmuz olayları vardı. Darbe oldu ve hep krizler önümüze geçiyor bitmiyor” dedi.

“Klimayı Müşteriden Sonra Kapatıyoruz”

“En son gelen zamlar da esnafı, küçük esnafı tamamen bitirdi” diyen Aydın “Ürünlere gelen zamlar aylığa döndü. Normalde sene de 2 defa zam gelirdi yılbaşında ve ondan 6 ay sonra ve gelmeden önce firmalar bize haber verirdi ‘ürüne zam gelecek bilginiz olsun stok yapmak ister misiniz’ denilirdi. Bu zamlarda da ürün fiyatı en fazla 3 ile 5 TL oynardı. 10.90 TL den sattığım basit bir atletin fiyatı şuan 134.00 TL. Sattığımız ürünlerin şu an bir tanesini zor satıyoruz. Faturalarımız çok fazla arttı şu an klimamızı müşteri gittikten sonra kapatıyoruz. O haldeyiz klima açmadığımız halde son gelen elektrik faturamız 600 küsür liraydı. Evi hiç söylemiyorum eve daha fazla geliyor ve 1.000 tl den az fatura hiç ödeyemedik” diye konuştu

“Düzen Değişmeli”

Banka kredileriyle ev ve iş yeri geçindirmelerinin zor olduğunu vurgulayan Aydın şöyle devam etti “Kadın esnaf olarak her türlü zorlukla karşılaşıyoruz öncelikle alım gücümüz düştü, ürün alamıyoruz sattığımız ürünleri yerine koyamıyoruz ve ödemesini yapamıyoruz. Bir bankaya gittiğimiz zaman 1.90 dan başlayan faizlerle biz burayı çeviremeyiz. Gurbetçilerin gelmesini 4 gözle bekliyoruz, Almancı gelecek alışveriş yapacak herkes onu bekliyor ve maalesef onların alışverişi bizi kurtarmayacak.  Onların parası ile bizim ürünlerimiz eşit bantta. Geçen yıl onların 100 Euro’suna 2 set verirken şu an 1 set veremiyoruz. Vatandaşın tepkisi, çoğu alamıyor dükkâna giriyor bakıyor çıkıyor. Çok ihtiyacı olan 3 tane alacağına 1 tane alıp çıkıyor onda yok bende yok kimsede yok çark dönmüyor. Bu böyle gitmez küçük esnafların tamamı kapanıncaya kadar anca belki kurumsallar ve köklü mağazalar kalacak ama böyle giderse biz de gideriz kapanırız. İstediğim tek şey düzen değişsin birileri çıksın zamlara dur desin sistem değişmek zorunda. Evet, dünya da kriz var ama buradaki insanların alım gücü çok çok düştü ve yiyecek alamayacak durumdalar. İç giyim almak lüks oldu. Ben şahsım adına alışveriş yapmaya korkuyorum işletme sahibi olarak alışveriş yapmaktan korkuyorum çünkü ufacık bir şey dünyanın parası tutuyor.” Haber: Kemal Onur Atalay