Aksaraylı Esnaf: Karnımız Doyuyor, Üzerinden Yediğimizi, Yaşantımızı Kar Olarak Değerlendiriyoruz

 Bu sezon istedikleri gibi ürün satamadıklarını, gurbetçileri beklediklerini çünkü kendi vatandaşımızda para olmadığını belirten çeyiz eşyaları satan Bayram Çelik: “Çeyizlik ürün, kına malzemesi her şey var bizde. 5 yıldır bu işi yapıyorum burada 3 tane mağazam var. Evlenecek vatandaşın ortalama sadece çeyizlik açısından 5 bin lira da tutar 4 bin lira da tutar. Alacağı ürüne göre, kalitesine göre değişir. Kına malzemeleri ortalama 600-700 liradan başlar 1500 liraya kadar tutar. Genellikle müşterilerimiz orta kalite ürünleri tercih ediyor ne çok pahalı ne çok ucuz. Bu sene istediğimiz gibi değil, yavaş, çünkü fiyatlar çok yüksek. Alım gücü düştü ister istemez fiyatlar müşterileri de etkiledi. Gurbetçileri bekliyoruz çünkü şu an kendi memleketimizdeki insanlarda para yok. Alım gücü düştüğü için insanlar 3 tane alacağına 1 tane alıyor onun için bizim hedefimiz şu an gurbetçiler. Düğünü olan vatandaşların işi sadece çeyizle bitmiyorki. Altını var, bileziği, çeyizi, tenceresi, tabağı derken şu an bir düğün masrafı 400-500 Bin liraya patlıyor. Kolay değil yani 400-500 bin lirayı hemen her şeyi bir anda hazırla. Geçen sezon çok iyiydi ama bu sezon baktığımızda geçen sezon ile arasında fiyat olarak dağlar kadar fark var. Geçen sene adam gelip 1 bin liraya her şeyini alırken şimdi 5 bin liraya alamıyor. Çünkü her şeye yüzde 200-300 zam geldi. Elektriği var, doğalgazı var malzemesi var kirası var biz dükkan kirasını Euro bazında ödüyoruz geçen sene yılda 60-70 bin liraydı dükkan kirası şu an 150 bin lira bir anda 70 bin lira zam geldi mesela. Bu da ister istemez hem müşteriyi hem bizi etkiliyor. Bu sene zor gerçekten zor o kadar zor ki birçok esnaf kapatabilir çünkü dediğim gibi alım gücü çok düştü” dedi.

“Birikim Yapmak Mümkün Değil”

En az yüzde yüz oranında zam geldiğini belirten Perdeci Ertan Tekten de “Kendi kar marjımızdan fedakarlık yapıyoruz: 18 Yıldır esnafım gurbetçilerin gelmesi ile birlikte biraz daha hareketleneceğini düşünüyoruz her sektörde olduğu gibi bizim perde sektöründe de fiyatlar aşırı yüksek. Maliyetlerimiz çok arttı işçi giderlerimiz olsun kargo, nakliye giderlerimiz olsun her şey hepsi üst üste biniyor ama elimizden geldiği kadar kendi karımızdan fedakarlık yaparak süspansiyon yaparak müşterilerimizi memnun edip gönderiyoruz. En az yüzde yüz bazı gruplarda mekanik gruplarda yüzde yüzün üzerinde zam var. Geçen sene ben 50 liraya sattığım storu şu anda 150 liraya satıyorum yüzde iki yüz oranında bir zam var. Tülde güneşlikte yüzde yüz bir artış var ama biz elimizden geldiğince süspansiyon yapıyoruz çünkü öbür türlü diğer işi de yapamıyoruz. En azından karımızdan fedakarlık yapıyoruz o müşteriyi buradan çıkarmamak için elimizden geleni yapıyoruz. Zorlanıyoruz, maksadımız müşteri de memnun olsun biz de memnun olalım. Onlar bizden alışveriş yaptığı zaman bizde üç beş kuruş ekmek paramızı kazanıyoruz. Bir pantolon almaya gittiğinizde de markete gittiğinizde de ikiye katlamış bizim burada da böyle çünkü ham maddemiz petrol ve dolara endeksli dolar geçen yıl 8 liraydı şu anda 16 küsür dolar ikiye katlamış ve böyle olduğu için de insanlar diyorki biz dolarla mı yaşıyoruz dolar mı kazanıyoruz, bir zamanlar bir ekonomi bakanımız vardı dolar mı kazanıyorsun. Hayır dolar kazanmıyoruz ama dolar harcıyoruz. Alırken dolarla alıyoruz çünkü biz ithal ettiğimiz bütün ürünleri petrol olsun başka bir şey olsun tamamen dışarı bağımlıyız. Kendi kendimize yetecek bir durumumuz olsa şu an ne kriz olur ne bir şey. Yanımda kimse çalışmıyor bir oğlum var bana yardım ediyor. Önceden kendi yanımızda adam çalıştırıyorduk şu anda çalıştıramıyoruz. Şu an asgari ücret 5.500 sigortası ile birlikte 7.500 yediği içtiği 10 bin lira. Fason diktiriyoruz ve maliyetlerimizi kısmak zorundayız. Geçen sene 200 lira gelen elektrik faturam şu anda 600 lira geliyor, üç katı doğalgazda ise geçen yılla 2 – 2.5 katı bir artış var.  Zaten geçen sene ile bu sene arasında bir şeyi hesap etmemiz de mümkün olmuyor. Çünkü her şey ikiye katlamış hayat standartları yükselmiş. Birikim yapamıyoruz, karnımız doyuyor üzerinden yediğimizi yaşantımızı kar olarak değerlendiriyoruz. Zaten bu şartlarda Türkiye’de birikim yapmak mümkün değil yani ha nedir biz üzerinden yediğimizi kar zannediyoruz. Hamdolsun Allah bu günlerimizi aratmasın çünkü daha kötü günler bizi bekliyor. Yani gözümün içindeki ışığa bak demekle olmuyor. Allah tüm Türkiye’nin esnafın vatandaşın yardımcısı olsun özellikle yeni evlenecek çiftlere yardımcı olsun. Geçen sene 200-250 bine olan evlilik şu an 500 bin oldu” ifadelerini kullandı.

“Halı Masrayı. 7 Binden Başlıyor”

Halı Esnafı Sait Solak: aşağı yukarı 2014 yılından beri halı sektöründeyim. Yeni evlenecek çiftlere ortalama halı masrafları tavsiye üzerine 7 bin ile 10 bin arası değişmektedir. 10 ile 25 bin arasında da değişebiliyor ama herkesin bütçesi ayrı 7500 liraya da halı verebiliyoruz komple eve 10 bine 25 bine de verebiliyoruz.  Bir metre yolluk 700-800 lira 5-6 metre alacak bir asgari ücret verecek.” Dedi. Haber: Kemal Onur Atalay