Tarihe Işık Tutan Kent Aksaray

Dünyanın Ihlara vadisi ve yer altı şehirleriyle tanıdığı, Anadolu’nun tam ortasında yer alan dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biri olan Aksaray’da adeta yaşayan bir tarih.

Türkiye'de en çok ziyaret edilen Ihlara Vadisi başta olmak üzere, 10 bin yıllık geçmişiyle Aşıklıhöyük başta olmak üzere camiler, türbeler, hanlar, kiliseler gibi çok sayıdaki mimari eseri bünyesinde barındıran Aksaray, adeta yaşayan bir tarih. Aksaray, tarihi mekanları, coğrafi konumu, sanayi ve ticaret alanındaki üretimiyle dikkat çekiyor. İnsanlık tarihinin ilk yerleşim yerlerinden biri olan ve tarih akışı içerisinde birçok medeniyetin izlerini bağrında taşıyan Aksaray, bölgesindeki doğal güzellikleri ve tarihi mekanlarıyla her geçen yıl biraz daha turizme kazandırılmakta olan önemli bir potansiyeli barındırıyor.

Aksaray’ın Değerleri

İl sınırları içinde bulunan Aşıklıhöyük yenitaş dönemi kültürüne ışık tutarken, Acemhöyük ilk tunç çağda Asur ticaret kolonileri dönemini aydınlatıyor. Dünyanın en büyük kanyonu olarak öne çıkan Ihlara Vadisi'nde Hıristiyanlık dönemi dinsel mimarlık ve resim sanatını yansıtan önemli örnekler bulunuyor. Selime Kasabası yakınındaki küçük kilise ve katedral, Helvadere'deki yunan haçı planlı Kemerli kilise de bu döneme ait olduğu ifade ediliyor. Anadolu Selçukluları zamanında önemli bir üs olan Aksaray’da, 2. Kılıç Arslan zamanında yaptırılan Aksaray Kalesi'nden yalnızca sur kalıntıları görülebiliyor. Eğri (Kızıl) Minare 13. yüzyılda kırmızı tuğladan, silindir gövdeli bir yapı. Gövde ince bir silmeyle iki bölüme ayrılmış, altı zikzak, üstü yeşil mavi çinilerle bezenmiş. Karamanoğulları döneminde inşaat edilen Ulu Camii, dörtgen planlı mihrap duvarına dikey 5 sahınlı bir yapıdır. Mihrap önü kubbe, sahınlar tonoz örtülüdür. Yazılı kaynaklardan bilinen medreselerin bugüne ulaşan tek örneği Zinciriye Medresesi. Karamanoğulları döneminden olan yapı, tek katlı, dört eyvanlı planı, revaklı avlusu, çin mozaik bezemeli ana eyvanıyla, açık avlulu medreselere örnektir. Ana eyvanın yanlarında kubbeli odalar vardır. Kervan yolları üstündeki ilde, sultan hanlarının önemli örnekleri bulunuyor. Aksaray-Kayseri yolundaki Alayhan, Selçuklu sultan hanlarının ilk örneklerindendir. Konya-Aksaray yolundaki Sultanhan, bu yapı türünün klasikleşmiş bir örneği olarak nitelenir. Aksaray-Nevşehir yolundaki Ağzıkarahan da anıtsal taçkapısı ve kuleleriyle kale görünümü olarak dikkat çekiyor. Haber: Ziya koçak